Egzama Nedir? Egzama Tedavi Yöntemleri

Egzama, ciltte kızarıklık, kaşıntı, kuruluk ve bazen su toplamış kabarcıkların oluştuğu bir cilt rahatsızlığıdır. Tıp literatüründe “dermatit” terimi de kullanılır. Egzama, genellikle cildin kuruluğu, tahrişi ve iltihabı ile karakterizedir. Egzamanın birçok farklı türü vardır, ancak en sık görülen türleri atopik dermatit, kontak dermatit ve seboreik dermatittir.

Egzama genellikle genetik faktörlere, bağışıklık sistemi sorunlarına, çevresel faktörlere ve cilt ile temas eden maddelere karşı hassasiyete bağlı olarak ortaya çıkabilir. Alerjenlere, kimyasal maddelere, deterjanlara, parfümlere veya çeşitli diğer çevresel tetikleyicilere maruz kalmak, egzamanın şiddetlenmesine neden olabilir.

Egzama, genellikle belirli tetikleyicilerden kaçınma, uygun cilt bakımı ve bazen de doktor tarafından reçete edilen ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Egzama, genellikle çocukluk döneminde başlar ve yaşam boyu devam edebilir, ancak semptomlar zaman içinde iyileşebilir veya kötüleşebilir. Egzama hakkında daha fazla bilgi ve etkili tedaviler için bir dermatologa başvurmak önemlidir.

Egzama Belirtileri Nelerdir?

Egzama, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilen bir cilt rahatsızlığıdır. Bu belirtiler, egzama türüne ve kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak egzama belirtileri şunları içerir:

1. Kızarıklık: Egzama genellikle ciltte kızarıklıkla başlar. Bu, cildin iltihaplanması ve damarların genişlemesi sonucudur.
2. Kaşıntı: En belirgin belirtilerden biri kaşıntıdır. Kaşıntı, egzama nedeniyle tahriş olmuş cildin tipik bir tepkisidir. Kaşıma, cildin daha fazla tahriş olmasına ve durumu kötüleştirmesine neden olabilir.
3. Kuruluk: Egzama genellikle cildin kuruluğu ile ilişkilidir. Kuruluk, cildin normal nemini kaybetmesi ve çatlaklar, pul pul dökülme oluşması anlamına gelir.
4. Kabarcıklar ve Su Toplamış Cilt Alanları: Egzama bazen sıvı dolu kabarcıkların oluşmasına neden olabilir. Bu kabarcıklar zamanla patlayabilir ve su toplamış alanlar cildin üzerinde açık yaralara dönüşebilir.
5. Kırmızı Döküntüler: Egzama genellikle ciltte kırmızı döküntülere neden olur. Bu döküntüler, ciltteki iltihaplanmanın bir belirtisi olabilir.
6. Kuru Pullu Cilt: Egzama, ciltte kuruluk ve pullanma ile karakterizedir. Bu durum, cildin doğru bir şekilde nemlendirilememesi nedeniyle ortaya çıkar.
7. Şişlik: Egzama nedeniyle ciltte şişlik olabilir. Bu, genellikle iltihaplanma ve cildin reaksiyonu sonucudur.

Bu belirtiler genelde egzama ile ilişkilidir, ancak egzamanın türüne ve cilt durumuna bağlı olarak belirtilerde farklılıklar görülebilir. Egzama şiddetli vakalarda ciltte çatlamalara, iltihaplanmaya ve enfeksiyonlara neden olabilir. Egzama belirtilerinin hafifletilmesi ve kontrol altına alınması için bir dermatologdan yardım almak önemlidir.

Egzama Neden Olur?

Egzama’nın (dermatit) ortaya çıkmasının birkaç farklı nedeni olabilir ve genellikle bir kombinasyonu sonucunda gelişir. Bu nedenler genetik, çevresel ve bağışıklık sistemine dayalı olabilir. İşte egzama gelişimine katkıda bulunan başlıca faktörler:

1. Genetik Yatkınlık:
   • Aile geçmişinde egzama, astım veya alerji gibi atopik hastalıkların bulunması, bireyin egzama geliştirme riskini artırabilir. Genetik faktörler, cilt bariyerinin zayıf olmasına ve alerjenlere karşı daha hassas olmaya neden olabilir.
2. Bağışıklık Sistemi Sorunları:
   • Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlardan ve yabancı maddelerden korur. Ancak, bazı durumlarda bağışıklık sistemi aşırı reaksiyon gösterebilir ve ciltte iltihaplanmaya neden olabilir.
3. Cilt Bariyerinin Zayıflığı:
   • Cildin dış tabakası olan epidermis, bir bariyer görevi görür ve vücudu dış etkenlere karşı korur. Egzama, cildin bariyer fonksiyonunu yerine getirememesi durumunda gelişebilir. Bu durum, cildin kurumasına ve çatlamasına neden olarak dış etkenlerin cilde daha kolay nüfuz etmesine yol açar.
4. Çevresel Tetikleyiciler:
   • Egzama, çeşitli çevresel faktörler tarafından tetiklenebilir. Bu faktörler arasında alerjenler (polen, ev tozu akarları, hayvan tüyleri), kimyasal maddeler (deterjanlar, parfümler), hava koşulları (soğuk hava, kuru hava), aşırı terleme ve stres bulunabilir.
5. İmmünolojik Faktörler:
   • Bazı durumlarda, bağışıklık sistemi bir alerjenle karşılaştığında aşırı reaksiyon gösterir ve ciltte iltihaplanmaya neden olabilir. Bu durumda, immün sistem, zararsız maddelere karşı aşırı tepki verir.
6. Hormonal Değişiklikler:
   • Hormonal değişiklikler, özellikle ergenlik, hamilelik veya hormonal tedavi gibi dönemlerde egzama semptomlarını tetikleyebilir.
7. Enfeksiyonlar:
   • Ciltteki mikropların neden olduğu enfeksiyonlar, egzama belirtilerini kötüleştirebilir veya egzamanın ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.

Her bireyin durumu farklı olabilir ve egzama gelişiminde birden fazla faktör rol oynayabilir. Egzama belirtileri gösteren bireyler, bir dermatologdan profesyonel yardım alarak durumlarını değerlendirebilir ve uygun tedavi planları konusunda bilgi alabilirler.

Egzama Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Egzama tedavisi, belirtilerin şiddetine, tipine ve hastanın bireysel durumuna bağlı olarak değişebilir. Tedavi genellikle semptomları hafifletmeyi, iltihabı azaltmayı, kaşıntıyı kontrol altına almayı ve cildin iyileşmesini sağlamayı amaçlar. İşte egzama tedavisinde kullanılan bazı yaygın yöntemler:

1. Topikal Steroid Kremler ve Merhemler:
   • Enflamasyonu azaltmak ve kaşıntıyı kontrol altına almak için doktorlar tarafından reçete edilebilen topikal steroid kremler veya merhemler kullanılabilir. Ancak, uzun süreli kullanımları önerilmez ve doktor kontrolünde olmalıdır.
2. Topikal Kalsineürin İnhibitörleri:
   • Bu kremler, cildin iltihabını azaltmaya yardımcı olabilir. Topikal steroidlerle benzer şekilde kullanılabilir ve genellikle yüz ve genital bölge gibi hassas bölgelerde tercih edilir.
3. Nemlendiriciler:
   • Egzama tedavisinde nemlendiriciler önemli bir rol oynar. Bu, cildin nemini koruyarak kuruluğu azaltır ve cildin bariyer fonksiyonunu destekler.
4. Antihistaminik İlaçlar:
   • Kaşıntıyı kontrol altına almak için oral antihistaminik ilaçlar kullanılabilir. Ancak, bazı antihistaminikler uyku yapabilir, bu nedenle kullanmadan önce doktora danışmak önemlidir.
5. Topikal Antibiyotikler:
   • Egzama, açık yaralara ve çatlaklara neden olabilir, bu da enfeksiyon riskini artırabilir. Doktor, enfeksiyonları önlemek veya tedavi etmek amacıyla topikal antibiyotik kremler önerebilir.
6. Immün Modülatörler:
   • Topikal immün modülatörler, egzama semptomlarını kontrol etmek için kullanılabilir. Bu ilaçlar, cildin bağışıklık sistemini düzenlemeye yardımcı olur.
7. UV Işınları ve Fototerapi:
   • Doktor gözetiminde uygulanan ultraviyole (UV) ışınları, bazı egzama türlerinin tedavisinde etkili olabilir. Bu tedavi yöntemi, cildin iltihaplanmasını azaltabilir.
8. Oral veya Enjektabl İlaçlar:
   • Şiddetli egzama vakalarında, doktorlar oral veya enjektabl kortikosteroidler veya immün modülatörler reçete edebilir.
9. Diet Değişiklikleri:
   • Egzama belirtileri, bazı besinlere karşı hassasiyetlerle ilişkili olabilir. Bu nedenle, bazı durumlarda diyet değişiklikleri, belirtileri hafifletebilir. Ancak, bu konuda bir uzmana danışmak önemlidir.